Η δημιουργία έργων τέχνης στο πλαίσιο ομάδων δίνει έμφαση στον τρόπο διερεύνησης των σχέσεων με τους άλλους. Παράλληλα, παράγει με φυσικό τρόπο αλληλεπιδράσεις, επικοινωνία και ανταλλαγή, ενώ προσφέρει δυνατότητες προσωπικού μετασχηματισμού μέσα από την κοινή συμμετοχή, επηρεάζοντας τις δημιουργικές δυνατότητες των συμμετεχόντων.
Έναρξη της ομαδικής θεραπείας
Η εισαγωγή της τέχνης ως θεραπευτικής μεθόδου αποδίδεται στη Margaret Naumburg περίπου το 1940. Διαπίστωσε ότι η πράξη δημιουργίας ενός καλλιτεχνικού προϊόντος περιλαμβάνει τη διοχέτευση, την αποδυνάμωση και τον μετασχηματισμό εσωτερικών εμπειριών και μπορεί να είναι πράξη μετουσίωσης, ολοκλήρωσης και σύνθεσης. Μολονότι η καλλιτεχνική έκφραση δεν μπορεί να λύσει με άμεσο τρόπο συγκρούσεις, παρέχει έναν τρόπο με τον οποίο μπορούν να εκφραστούν και να δοκιμαστούν νέες στάσεις και συναισθήματα.
Έκφραση
Το να κατανοούν οι άνθρωποι τι εκφράζουν τα έργα που δημιουργούν μπορεί σίγουρα να είναι μέρος της εικαστικής θεραπείας, αλλά η διαδικασία της δημιουργίας ενός έργου είναι εξίσου σημαντική. Αυτό κάνει την εικαστική θεραπεία μια σημαντική μέθοδο για την αποκατάσταση, τον μετασχηματισμό και την αυτοδιερεύνηση του θεραπευομένου.
Επίλυση συγκρούσεων
H καλλιτεχνική αυτοέκφραση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα δοχείο φύλαξης συναισθημάτων και αντιλήψεων, που μπορούν να εξελιχθούν σε βαθύτερη κατανόηση του εαυτού ή να μεταμορφωθούν, με αποτέλεσμα τη συναισθηματική αποκατάσταση, την επίλυση συγκρούσεων και μια αίσθηση ευεξίας. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα καταγράφονται αυθόρμητα στο έργο τέχνης όπως ανασύρονται στην επιφάνεια από το ασυνείδητο, χωρίς λογοκρισία, επεξεργασία ή επικρίσεις, επιβεβαιώνοντας ότι η δημιουργικότητα είναι θεμελιώδης ψυχική λειτουργία.
Το ασυνείδητο
Οι θεραπευτές που χρησιμοποιούν την ψυχαναλυτική προσέγγιση ενθαρρύνουν την απεικονιστική έκφραση της εσωτερικής εμπειρίας, και με αυτή την έννοια η τέχνη αναγνωρίζεται ως μια διαδικασία αυθόρμητης αναπαράστασης που αποδεσμεύει το ασυνείδητο. «Η διαδικασία της θεραπείας μέσω των εικαστικών βασίζεται στην αναγνώριση ότι οι πιο θεμελιώδεις σκέψεις και τα συναισθήματα του ανθρώπου που προέρχονται από το ασυνείδητο βρίσκουν την έκφρασή τους περισσότερο στις εικόνες παρά στις λέξεις» (Margaret Naumburg).
